بررسی افزایش عمر ماندگاری فرآورده های غذایی با فن آوری پوشش های نانو

  سابقه و هدف: فن آوری نانو روش کنترل ماده در مقیاس نزدیک به اتم است که برای فراهم کردن مواد، تولیدات و ابزارهای منحصر به فرد و ارتقا یافته به کار می ‌ رود. وقتی که اندازه مواد به کمتر از 100 نانومتر کاهش یابد، ویژگی ‌ های آنها از روابط فیزیک کوانتومی پیروی می ‌ کند و به طور کامل خواص جدیدی را از خود بروز می ‌ دهند. یکی از زمینه ‌ های کاربرد فن آوری نانو، در علوم و صنایع مواد غذایی است. غشاها و پوشش ‌ های ساخته شده از نانو همچنین به طور مؤثری مانع هجوم میکروارگانیسم ‌ ها می ‌ شوند. این پژوهش به منظور تعیین اثرات استفاده از پوشش نانو در افزایش عمر ماندگاری فراورده ‌ های غذایی انجام شده است.   مواد و روش ‌ ها: ابتدا 14 نمونه سوسیس کوکتل ساده از یک برند ثابت به صورت تصادفی تهیه شد که از این تعداد 7 نمونه به عنوان شاهد (A) و 7 نمونه به عنوان گروه آزمایش (B) مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه ‌ های شاهد در شرایط عادی و بدون پوشش خاص (با بسته بندی معمول سوسیس) و نمونه ‌ های مورد آزمایش در پوشش ‌ های نانو از جنس ذرات نقره پوشش داده شده بر روی دی اکسید تیتانیوم قرار داده شدند. کلیه نمونه ‌ ها در شرایط یکسان در یخچالی خالی و عاری از هرگونه مواد غذایی دیگر قرار گرفتند. هر 3 روز یک بار، یک نمونه شاهد و یک نمونه مورد آزمایش از یخچال خارج شده و توسط تعدادی از افراد که به عنوان اعضای پانل انتخاب شده بودند، مورد بررسی ‌ های ارگانولپتیک و ظاهری قرار ‌ گرفتند. نتایج داوری این افراد در پرسش نامه ‌ هایی که از پیش طراحی شده بود، ثبت گردید.آنالیزهای آماری و رسم نمودارها با استفاده از نرم ‌ افزارهای SPSS VERSION 16/0 و Excel 2007 انجام شد.نتایج به صورت آمار توصیفی و تحلیلی (آزمون مربع کای) انجام و p<0/05 معنی ‌ دار در نظر گرفته شد.   یافته ‌ ها: طبق اطلاعات به ‌ دست آمده از پرسش نامه ‌ ها و آزمون ‌ های آنالیز آماری توسط نرم ‌ افزار SPSS ، نتایج زیر از مقایسه پارامترها به ‌ دست آمد که شامل:   در بررسی پارامتر رنگ، 40 درصد از نمونه ‌ های A و 3/74 درصد از نمونه ‌ های B قابل قبول بودند.   در بررسی پارامتر مزه، 9/42 درصد از نمونه ‌ های A و 3/74 درصد از نمونه ‌ های B قابل قبول بودند.   در بررسی پارامتر قوام، 6/48 درصد از نمونه ‌ های A و80 درصد از نمونه ‌ های B قابل قبول بودند.   در بررسی پارامتر وضعیت ظاهری، 7/45 درصد از نمونه ‌ های A و 7/85 درصد از نمونه ‌ های B قابل قبول بودند.   در بررسی پارامتر بو، 40 درصد از نمونه ‌ های A و 80 درصد از نمونه ‌ های B قابل قبول بودند.   بحث و نتیجه ‌ گیری: با بررسی یافته ‌ های حاصل از آزمون ‌ ها و پارامترهای سنجیده شده توسط اعضای پانل، چنین نتیجه گرفته می ‌ شود که پوشش نانو در افزایش عمر ماندگاری فرآورده گوشتی سوسیس کوکتل تأثیر مثبت داشته و عمر ماندگاری این فرآورده را ارتقا داده است. همچنین نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که نمونه ‌ های B در بسته ‌ بندی نانو، حتی پس از انقضا تاریخ مصرف نیز دارای ظاهر مناسب، رنگ شفاف و قابل مصرف بودند و نمونه ‌ های شاهد پس از انقضا تاریخ مصرف، قابل استفاده نبوده و بوی بسیار نامناسب، رنگ تیره و کدر و پوشش چروکیده داشتند. پژوهش ‌ های بیشتر در مورد بسته بندی جیره ‌ های عملیاتی نظامی با پوشش نانو مورد توصیه است.